⭕ Rules of Spellings⭕
इंग्रजी भाषेत प्रत्येक स्पेलिंगचे ठराविक नियम नसतात. इंग्रजीत काही स्पेलिंग वाचतांना विचित्र वाटतात. म्हणून उच्चाराचे व स्पेलिंगचे कितीही नियम शिकले तरी स्पेलिंग बद्दल संपूर्ण माहिती घेतली असे म्हणता येणार नाही. तरी स्पेलिंग वर प्रभूत्व मिळविण्यासाठी वाचन एक प्रभावी माध्यम आहे. इंग्रजीचे जास्तीत जास्त वाचन केल्यामुळे इंग्रजी शब्दांच्या स्पेलिंगमधील चूका सहजच कमी होत जातील. आपण तीन गोष्टीं बघणार आहोत.
***अक्षराची पुनरावृती करण्यासंबंधीचे नियम
शब्दातील शेवटचे अक्षर व्यंजन असताना शेवटच्या अक्षराची पुनरावृती करण्यासंबंधीचे नियम
*1a. एका syllable ( syllable म्हणजे मराठीत एका शब्दात 'शब्दावयव'.) च्या शब्दात शेवटच्या अक्षरापूर्वी एक स्वर असल्यास स्वराने सुरू होणारे प्रत्यय जोडताना शेवटच्या अक्षराची पुनरावृत्ती केली जाते.
उदा. cut + ing = cutting
stop + er = stopper
fat + est = fattest
thin +er= thinner
*1b. पण व्यंजनाने सुरू होणारे प्रत्यय जोडताना शेवटच्या अक्षराची पुनरावृती होत नाही.
उदा. fat +ness = fatness
thin +ly =thinly
*2a. शब्दात शेवटच्या अक्षरापूर्वी दोन स्वर असल्यास प्रत्यय जोडताना शेवटच्या अक्षराची पुनरावृती होत नाही.
उदा. fear +ed = feared
cook + ing =cooking
keep + er = keeper
*2b. अपवाद-
acquit +ed = acquitted
quit +er = quitter
wool + en = woolen
***great, rich, fall आणि fat या शब्दांमधे प्रत्येकी एकच शब्दावयव आहे. कारण उच्चाराच्या दृष्टीने या शब्दांचे एकापेक्षा जास्त तुकडे पाडता येत नाहीत. पण fat-ness आणि joy-ful यांचे अधोरेखित केल्याप्रमाणे प्रत्येकी दोन तुकडी पडतात. म्हणून fatness, joyful मधे दोन syllable आहे. आणि im-por-tant आणि joy-ful-ness मधे अधोरेखित केल्याप्रमाणे प्रत्येकी तीन syllable आहेत.
*3a. एकापेक्षा जास्त शब्दावयव ( =syllable) असलेल्या शब्दात शेवटच्या अक्षरापूर्वी एक स्वर असेल आणि शब्दाच्या शेवटच्या अवयवावर जोर पडत असेल तरच स्वराने सुरू होणारे प्रत्यय जोडताना शेवटच्या अक्षराची पुनरावृती केली जाते.
उदा. begin +er = beginner
admit + ance = admittance
occur + ence = occurrence
recur + ence = recurrence
commit + ed = committed (दोन )
commit + ment = commitmet
regret + ed = regretted
*3b. आता पुढील शब्दांना प्रत्यय जोडताना शेवटच्या अक्षराची पुनरावृती होणार नाही कारण पुढील शब्दांच्या शेवटच्या भागावर जोर पडत नाही.
उदा. open + ing = opening
offer + ed = offered
proffer + ed = proffered
happen + ing = happening
enter + ed = entered
conquer+ or = conqueror
*3c. अपवाद- handicap, kidnap आणि worship अपवाद आहेत. या शब्दांच्या शेवटच्या भागावर जोर पडत नसला तरी प्रत्यय जोडताना शेवटच्या अक्षराची पुनरावृती होते.
जसे. worship +er = worshipper; kidnap +ed = kidnapped; handicap + ed= handicapped
3d. focus आणि bias मधे ed जोडताना दोन s (=ss) किंवा एकच s काहीही लिहले जाऊ शकते.
focus + ed = focused/focussed bias + ed= biassed/biased
4. शब्दाच्या शेवटी -l (एल) आणि -l पूर्वी एक स्वर असल्यास स्वराने सुरू होणारे प्रत्यय जोडताना -l ची पुनरावृती होते.
उदा.
cancel + ed = cancelled
model + ing = modelling
travel + er = traveller
अपवाद : parallel + ed = paralleled
5. शब्दाच्या शेवटी l असल्यास आणि l पूर्वी दोन स्वर असल्यास आणि दोन स्वरांचा उच्चार स्वतंत्र होत असल्यास साधारणपणे l ची पुनरावृती केली जाते.
उदा. duel + ist = duellist
(duel (ड्यूअल) द्वंद्वयुद्ध; duellist (ड्यूअलिस्ट) द्वंद्वयोद्धा)
dial + ing = dialling
(dial (डाइअल) = घड्याळ, इ. ची तबकडी, फोन लावणे )
fuel + ing = fuelling
(fuel (फ्युअल)= इंधन, सरपण, जळतण, ला इंधन पुरविणे )
पण
feel + ing = feeling
fail + ed = failed
fool + ed = fooled
6. शब्दाच्या शेवटी w किंवा y असताना मात्र त्याआधी एक स्वर असला तरी प्रत्यय लावताना w किंवा y ची पुनरावृती होत नाही.
उदा. play + er= palyer slow + est = slowest
7. शब्दाच्या शेवटी e असताना e काढण्याचा किंवा न काढण्यासंबंधीचे नियम
i .) शब्दाच्या शेवटी e असल्यास स्वराने सुरू होणारे प्रत्यय जोडताना e काढले जाते.
उदा. belive + er = believer
sincere + ity = sincereity
believe + able= believable
अपवाद :-
dye + ing = dyeing
singe + ing = singeing
ii.) 'e' शेवटी असलेल्या शब्दाला व्यंजनाने सुरू होणारे प्रत्यय जोडताना शेवटचे e काढले जात नाही.
उदा. sincere + ly = sincerely
hope + less = hopeless
care + full = carefree
polite + ness = politeness
अपवाद :-
argue + ment= argument
nine + th = ninth
awe + full = awfull
due/undue/true/whole/ + ly = duly/unduly/truly/wholly
iii.) judge, abridge आणि acknowledge e काढल्यास किंवा e लिहल्यास दोन्ही प्रकारे स्पेलिंग बरोबर होतात.
उदा. judge +ment = judgement/judgment
iv.) शब्दाच्या शेवटी -ce किंवा -ge असल्यास o, a किंवा व्यंजनाने सुरू होणारे प्रत्यय जोडताना e काढले जात नाही.
उदा. notice + able = noticeable
replace + replaceable
courage +ous = courageous
change + able = changeable
manage + ment = management
peace + full = peaceful
marriage + able = marriageable
v.) शब्दाच्या शेवटी -ee असल्यास प्रत्यय जोडताना e काढले जात नाही.
उदा. see + ing = seeing
agree + able = agreeable
agree + ment = agrement
8. शब्दाच्या शेवटी -y असल्यास प्रत्यय जोडताना स्पेलिंग बदलांसंबंधीचे नियम
i .)शब्दाच्या शेवटी -y असल्यास प्रत्ययजोडताना y चे i करावे.
उदा. happy + ly = happily
lazy + ness = laziness
hurry + ed = hurried
study + es = studies
beauty + full = beautiful
पण शेवटच्या y पूर्वी स्वर असताना मात्र कोणतेही प्रत्यय जोडताना y चे i केले जात नाही, जसे, obey + ed = obeyed; play + er = player; buy+ ing = buying
ii. ) शेवटी y असललेल्या शब्दात ing हे प्रत्यय जोडताना y चे i कधीच केले जात नाही किंवा y काढलेही जात नाही.
उदा. study + ing = studying worry + ing = worrying try + ing = trying
iii ) twenty, thirty, forty, fifty, sixty इत्यादी संख्यांमध्ये th मिळवताना शेवटचे y चे ie होते.
उदा. twenty +th = twentieth; thirty + th = thirtieth
9) क्रियापदाच्या शेवटी -ce असल्यास त्या शब्दात -ed/-ing जोडताना k वाढवतात.
उदा. frolic + ing = frolicking panic + ed = panicked
10) क्रियापदाच्या शेवटी -ie असल्यास त्याला ing लावताना ie चे y करतात.
उदा. belie + ing = belying
lie + ing = lying
die + ing = dying
tie + ing = tying
vie + ing = vying
11 a) full हे प्रत्यय एखाद्या शब्दात जोडताना full मधील एक l काढून टाकले जाते.
उदा. 1. use + full = useful
2. care + full = careful
3. wonder + full = wonderful
4. fear + full = fearful
11b) ज्या शब्दात full जोडले जात आहे त्या शब्दाच्या शेवटी पण ll असल्यास त्यातील एक सुद्धा काढले जाते.
उदा.
skill + full = skilful
full+ fill = fulfill..
इंग्रजी भाषेत प्रत्येक स्पेलिंगचे ठराविक नियम नसतात. इंग्रजीत काही स्पेलिंग वाचतांना विचित्र वाटतात. म्हणून उच्चाराचे व स्पेलिंगचे कितीही नियम शिकले तरी स्पेलिंग बद्दल संपूर्ण माहिती घेतली असे म्हणता येणार नाही. तरी स्पेलिंग वर प्रभूत्व मिळविण्यासाठी वाचन एक प्रभावी माध्यम आहे. इंग्रजीचे जास्तीत जास्त वाचन केल्यामुळे इंग्रजी शब्दांच्या स्पेलिंगमधील चूका सहजच कमी होत जातील. आपण तीन गोष्टीं बघणार आहोत.
***अक्षराची पुनरावृती करण्यासंबंधीचे नियम
शब्दातील शेवटचे अक्षर व्यंजन असताना शेवटच्या अक्षराची पुनरावृती करण्यासंबंधीचे नियम
*1a. एका syllable ( syllable म्हणजे मराठीत एका शब्दात 'शब्दावयव'.) च्या शब्दात शेवटच्या अक्षरापूर्वी एक स्वर असल्यास स्वराने सुरू होणारे प्रत्यय जोडताना शेवटच्या अक्षराची पुनरावृत्ती केली जाते.
उदा. cut + ing = cutting
stop + er = stopper
fat + est = fattest
thin +er= thinner
*1b. पण व्यंजनाने सुरू होणारे प्रत्यय जोडताना शेवटच्या अक्षराची पुनरावृती होत नाही.
उदा. fat +ness = fatness
thin +ly =thinly
*2a. शब्दात शेवटच्या अक्षरापूर्वी दोन स्वर असल्यास प्रत्यय जोडताना शेवटच्या अक्षराची पुनरावृती होत नाही.
उदा. fear +ed = feared
cook + ing =cooking
keep + er = keeper
*2b. अपवाद-
acquit +ed = acquitted
quit +er = quitter
wool + en = woolen
***great, rich, fall आणि fat या शब्दांमधे प्रत्येकी एकच शब्दावयव आहे. कारण उच्चाराच्या दृष्टीने या शब्दांचे एकापेक्षा जास्त तुकडे पाडता येत नाहीत. पण fat-ness आणि joy-ful यांचे अधोरेखित केल्याप्रमाणे प्रत्येकी दोन तुकडी पडतात. म्हणून fatness, joyful मधे दोन syllable आहे. आणि im-por-tant आणि joy-ful-ness मधे अधोरेखित केल्याप्रमाणे प्रत्येकी तीन syllable आहेत.
*3a. एकापेक्षा जास्त शब्दावयव ( =syllable) असलेल्या शब्दात शेवटच्या अक्षरापूर्वी एक स्वर असेल आणि शब्दाच्या शेवटच्या अवयवावर जोर पडत असेल तरच स्वराने सुरू होणारे प्रत्यय जोडताना शेवटच्या अक्षराची पुनरावृती केली जाते.
उदा. begin +er = beginner
admit + ance = admittance
occur + ence = occurrence
recur + ence = recurrence
commit + ed = committed (दोन )
commit + ment = commitmet
regret + ed = regretted
*3b. आता पुढील शब्दांना प्रत्यय जोडताना शेवटच्या अक्षराची पुनरावृती होणार नाही कारण पुढील शब्दांच्या शेवटच्या भागावर जोर पडत नाही.
उदा. open + ing = opening
offer + ed = offered
proffer + ed = proffered
happen + ing = happening
enter + ed = entered
conquer+ or = conqueror
*3c. अपवाद- handicap, kidnap आणि worship अपवाद आहेत. या शब्दांच्या शेवटच्या भागावर जोर पडत नसला तरी प्रत्यय जोडताना शेवटच्या अक्षराची पुनरावृती होते.
जसे. worship +er = worshipper; kidnap +ed = kidnapped; handicap + ed= handicapped
3d. focus आणि bias मधे ed जोडताना दोन s (=ss) किंवा एकच s काहीही लिहले जाऊ शकते.
focus + ed = focused/focussed bias + ed= biassed/biased
4. शब्दाच्या शेवटी -l (एल) आणि -l पूर्वी एक स्वर असल्यास स्वराने सुरू होणारे प्रत्यय जोडताना -l ची पुनरावृती होते.
उदा.
cancel + ed = cancelled
model + ing = modelling
travel + er = traveller
अपवाद : parallel + ed = paralleled
5. शब्दाच्या शेवटी l असल्यास आणि l पूर्वी दोन स्वर असल्यास आणि दोन स्वरांचा उच्चार स्वतंत्र होत असल्यास साधारणपणे l ची पुनरावृती केली जाते.
उदा. duel + ist = duellist
(duel (ड्यूअल) द्वंद्वयुद्ध; duellist (ड्यूअलिस्ट) द्वंद्वयोद्धा)
dial + ing = dialling
(dial (डाइअल) = घड्याळ, इ. ची तबकडी, फोन लावणे )
fuel + ing = fuelling
(fuel (फ्युअल)= इंधन, सरपण, जळतण, ला इंधन पुरविणे )
पण
feel + ing = feeling
fail + ed = failed
fool + ed = fooled
6. शब्दाच्या शेवटी w किंवा y असताना मात्र त्याआधी एक स्वर असला तरी प्रत्यय लावताना w किंवा y ची पुनरावृती होत नाही.
उदा. play + er= palyer slow + est = slowest
7. शब्दाच्या शेवटी e असताना e काढण्याचा किंवा न काढण्यासंबंधीचे नियम
i .) शब्दाच्या शेवटी e असल्यास स्वराने सुरू होणारे प्रत्यय जोडताना e काढले जाते.
उदा. belive + er = believer
sincere + ity = sincereity
believe + able= believable
अपवाद :-
dye + ing = dyeing
singe + ing = singeing
ii.) 'e' शेवटी असलेल्या शब्दाला व्यंजनाने सुरू होणारे प्रत्यय जोडताना शेवटचे e काढले जात नाही.
उदा. sincere + ly = sincerely
hope + less = hopeless
care + full = carefree
polite + ness = politeness
अपवाद :-
argue + ment= argument
nine + th = ninth
awe + full = awfull
due/undue/true/whole/ + ly = duly/unduly/truly/wholly
iii.) judge, abridge आणि acknowledge e काढल्यास किंवा e लिहल्यास दोन्ही प्रकारे स्पेलिंग बरोबर होतात.
उदा. judge +ment = judgement/judgment
iv.) शब्दाच्या शेवटी -ce किंवा -ge असल्यास o, a किंवा व्यंजनाने सुरू होणारे प्रत्यय जोडताना e काढले जात नाही.
उदा. notice + able = noticeable
replace + replaceable
courage +ous = courageous
change + able = changeable
manage + ment = management
peace + full = peaceful
marriage + able = marriageable
v.) शब्दाच्या शेवटी -ee असल्यास प्रत्यय जोडताना e काढले जात नाही.
उदा. see + ing = seeing
agree + able = agreeable
agree + ment = agrement
8. शब्दाच्या शेवटी -y असल्यास प्रत्यय जोडताना स्पेलिंग बदलांसंबंधीचे नियम
i .)शब्दाच्या शेवटी -y असल्यास प्रत्ययजोडताना y चे i करावे.
उदा. happy + ly = happily
lazy + ness = laziness
hurry + ed = hurried
study + es = studies
beauty + full = beautiful
पण शेवटच्या y पूर्वी स्वर असताना मात्र कोणतेही प्रत्यय जोडताना y चे i केले जात नाही, जसे, obey + ed = obeyed; play + er = player; buy+ ing = buying
ii. ) शेवटी y असललेल्या शब्दात ing हे प्रत्यय जोडताना y चे i कधीच केले जात नाही किंवा y काढलेही जात नाही.
उदा. study + ing = studying worry + ing = worrying try + ing = trying
iii ) twenty, thirty, forty, fifty, sixty इत्यादी संख्यांमध्ये th मिळवताना शेवटचे y चे ie होते.
उदा. twenty +th = twentieth; thirty + th = thirtieth
9) क्रियापदाच्या शेवटी -ce असल्यास त्या शब्दात -ed/-ing जोडताना k वाढवतात.
उदा. frolic + ing = frolicking panic + ed = panicked
10) क्रियापदाच्या शेवटी -ie असल्यास त्याला ing लावताना ie चे y करतात.
उदा. belie + ing = belying
lie + ing = lying
die + ing = dying
tie + ing = tying
vie + ing = vying
11 a) full हे प्रत्यय एखाद्या शब्दात जोडताना full मधील एक l काढून टाकले जाते.
उदा. 1. use + full = useful
2. care + full = careful
3. wonder + full = wonderful
4. fear + full = fearful
11b) ज्या शब्दात full जोडले जात आहे त्या शब्दाच्या शेवटी पण ll असल्यास त्यातील एक सुद्धा काढले जाते.
उदा.
skill + full = skilful
full+ fill = fulfill..
